W ostatnich tygodniach w pszczyńskich mediach pojawił się problem braku miejsc noclegowych w naszym mieście, a w latach 20 XX wieku zaistniał osobliwy problem, do którego odniósł się Urząd Wojewódzki. Dotyczył on... braku miejskiego szaletu!

Dnia 27.09.1927 roku do Magistratu w Pszczynie wpłynęło pismo z Urzędu Wojewódzkiego, które informowało, iż w Dzienniku " Oberschlesieche Kurier " z dnia 18.09.1927 ukazała się notatka oczerniająca gospodarkę gminną w Pszczynie, która opisywała sprawę nieporządku na ulicach miasta, a zwłaszcza brak publicznego ustępu w okolicach rynku.

Do zarzutów odniósł się burmistrz Jan Figna dnia 14.10.1927:

"miasto jest pod względem czystości co najmniej na takim samym poziomie, jak inne dobrze administrowane miasta na Śląsku. Prawdą jest, iż na rynku nie ma publicznego ustępu, ale braku tego nie można brać zbyt tragicznie, gdyż na podwórzu ratusza znajdują się klozety i pisuar dostępne dla publiczności."

W piśmie poinformował również, że w roku 1927 nie można przystąpić do budowy szaletu ze względu na wydatki związane z budową wodociągów miejskich.

Jednak już na początku 1928 roku na miejskiej działce znajdującej się obok budynku P.K.U., a przed remizą strażacką przy ówczesnej ulicy Głowackiego postanowiono wybudować publiczny ustęp miejski.

12.03.1928 zebrała się Komisja Budowlana pod przewodnictwem burmistrza J. Figny, podczas której zatwierdzono projekt szaletu. Na wykonanie robót budowlanych ogłoszono przetarg, oferty można było składać do dnia 22.08.1928 do godziny 11.00 w ratuszu. Do przetargu zgłosiły się cztery pszczyńskie firmy: A Reginek/G Liszka, J Musioł, B Olowson, M Körber.

10.09.1928 podpisano umowę na budowę ustępu z firmą budowlaną Jakób Musioł, która zaoferowała najniższą cenę na wykonanie prac, ich zakres obejmował: roboty ziemne, murarskie, izolacyjne, ciesielskie, dekarskie, stolarskie, ślusarskie, szklarskie, kowalskie i malarskie. Całość została wyceniona na 12506,60 złotych.

Kolejny przetarg obejmował montaż instalacji wodno-kanalizacyjnej i wyposażenie w armaturę: 10 klozetów, 2 umywalki i budowę ściany pisuarowej, oraz wykonanie instalacji centralnego ogrzewania. Do tego przetargu zgłosiły się dwie firmy: "Lubinus Stein i Ska" z Katowic oraz "Radiator" z Katowic. Przetarg wygrała firma "Radiator", która zaoferowała łączny koszt robót na kwotę 5574,88 złotych. Instalację elektryczną wykonała firma P. Sojka z Pszczyny za kwotę 396,50 złotych.

Dnia 08.08.1929 do pszczyńskiego magistratu wpłynęło pismo budowniczego Jakóba Musioła z prośbą przeprowadzenia odbioru końcowego. Protokół odbioru został spisany dnia 29.28.1929 roku. W składzie Komisji Budowlanej znaleźli się: Stanisław Szoppa, Ryszard Sliwinski, Beuthein oraz budowniczy miejski Franciszek Bryl i wykonawca robót Jakób Musioł.

Komisja stwierdziła, iż roboty zostały wykonane zgodnie umową, stwierdzono jednak usterki: naprawa rury spustowej, uszczelnienie dachu, zabezpieczenie zbiornika na wodę przed przemarzaniem, których usunięcie firma miała wykonać do dwóch tygodni. Usterki zostały usunięte, a szalet miejski został oddany do użytku publicznego.

W wyniku zaniedbań powojennych wokół szaletu unosił się nieprzyjemny zapach dlatego został on zburzony pod koniec lat 60. XX wieku. Miejsce to do dziś pozostało niezagospodarowane.

---

Artykuł opracowano na podstawie zbiorów Archiwum Państwowego w Katowicach oddział w Pszczynie.

Historyczne zdjęcie szaletu - zbiory własne Justyny i Damiana Okrętów.